İçereği Atla

Hurûfîlik ve Benzeri Akımlarla  ve Hakikat Arayışı: Tevhid Işığında Eleştirel Bir Değerlendirme

"Lâ ilâhe illallâh"ın Sınırsız Ufku Karşısında Hurûfîliğin ve Diğer İslami Akımların Sınırları

🔸 Tevhidin Kuşatıcılığı ve İlmin Zenginliği

"Lâ ilâhe illallâh" kelime-i tevhidinin derinliğini kavradığımızda, Allah'ın varlığının her şeyi kuşattığını anlıyoruz. Kur'an-ı Kerim'de buyurulduğu gibi: "Nereye dönerseniz Allah'ın yüzü oradadır." (Bakara, 115)

Bu hakikat karşısında, varlığın her zerresi O'nun tecellisini yansıtır. Allah'ın ilmi her şeyi kapsar ve O'nun rahmetinin genişliği, kendisine muhalif olanları bile kuşatır.

Hz. Ali (ra) bu gerçeği şöyle ifade eder: "Allah'ın rahmeti, gazabından önce gelir. O'nun şefaati herkese yeter."

🌟 İslami Akımlar ve Modern Arayışlar: Hakikati Anlama Yollarının Zenginliği

Hurifilik gibi Çeşitlilik Olarak Farklı Yaklaşımlar

Hurûfîlik (14. yy'da Fazlullah-ı Esterâbâdî'nin başlattığı, harf sembolizmini esas alan tasavvufî hareket), hakikati anlamanın zenginliğidir ve Allah'ı bilmenin yollarından biridir. Benzer şekilde Erzurumlu İbrahim Hakkı Hazretleri de Marifetnâme'sinde farklı terminolojilerle aynı derin arayışı dile getirmiştir. Bediüzzaman Said Nursi'nin Nurculuk hareketi Kur'an'ı bilimsel verilerle açıklarken, Nakşibendi, Mevlevi, Kadiri gibi tarikatlar sema, zikir ve halvete dayalı yöntemlerle hakikate ulaşmaya çalışmışlardır. Hz. Mevlana'nın ifadesiyle: "Hakikate giden yollar, yaratıkların nefesleri kadar çoktur." Her yol, Allah'ın sonsuz ilminin bir yansımasıdır. 

Bu metin, hiçbir ekolü yüceltmek ya da mahkûm etmek için değil; bütün yolları Tevhid merceğinden okuma çabasını paylaşmak için kaleme alınmıştır.

İlmin Evrenselliği ve Modern Arayışlar

İmam Gazâlî şöyle der: "İlim, müminin yitik malıdır. Onu nerede bulursa alır." Bu perspektifle matematik ve geometri Allah'ın mükemmel sistemini gösterirken, hurûfî hesaplar ve ebced da Allah'ın izlerini aramada birer yöntem olabilir. Günümüzde kuantum şifacılığı, 528 Hz müzik frekansları, kristal terapi, zihin kontrolü teknikleri, nörolinguistik programlama (NLP), meditasyon uygulamaları ve enerji çalışmaları gibi modern yaklaşımlar da benzer arayışın ürünleridir. Modern bilimden kuantum fiziğine, astronomiden tasavvufi sembollere kadar her alan O'nun büyüklüğünün işaretleridir. Süleymaniye, İsmailağa, Menzil gibi cemaatlerin eğitim ve irşad metodları da bu zenginliğin parçalarıdır. Önemli olan, bu yolları araçtan amaç haline getirmemektir.

Bir yöntemin sınırı: (i) Şirke kapı açmaması, (ii) Kur'an'a aykırı düşmemesi, (iii) İnsanı tembelliğe sürüklememesi.

Modern Dönemde Araç-Amaç Karmaşası

Günümüzde sosyal medya algoritmaları, kişisel gelişim koçluğu, manifestasyon teknikleri, bilinçaltı programlama, chakra çalışmaları ve astroloji gibi yaklaşımlar da aynı tehlikeyi taşır. YouTube'daki şifa videoları, Spotify'daki meditasyon müzikleri, Instagram'daki motivasyon gönderileri bile araç olarak kalmazsa insanı Allah'tan uzaklaştırabilir. Hz. Peygamber (sav) her gece: "Rabbim, seni hakkıyla bilemedik, seni hakkıyla tanıyamadık" diye yakarırdı. Bu, kemâlin zirvesindeki bir insanın bile sürekli öğrenme halinde olduğunu gösterir. Modern mindfulness uygulamaları, breathwork teknikleri ve wellness trendleri de bu çerçevede değerlendirilmelidir.

⚠️ Asıl Tehlike: İlahlaştırma ve Durağanlık

Yolu ve Kurucuları İlahlaştırmamak

Asıl mesele, hurûfîlik gibi akımları kökten ret etmek değil, bu yolu ve bu yolun kurucularını ilahlaştırmamaktır.

Şems-i Tebrizi'nin öğretisi burada çok değerlidir: "Cüneyd-i Bağdadi bir hal içinde Allah ile hal olmuş ve orada kalmıştır. Ama Hz. Peygamber her gün binlerce hal geçmiş ve sürekli Allah'a yükselmiştir."

Bu, bize şunu öğretir:

  • Hiçbir yöntem mutlak değildir
  • Sürekli terakki asıldır
  • Durağanlık tehlikelidir

Hz. Peygamber'in Örneği

Hz. Peygamber (sav) her gece: "Rabbim, seni hakkıyla bilemedik, seni hakkıyla tanıyamadık" diye yakarırdı. Bu, kemâlin zirvesindeki bir insanın bile sürekli öğrenme halinde olduğunu gösterir.

🕌 Kur'ani Yaklaşım: Kevser ve Fatiha'nın Rehberliği

Kevser Sûresi'nin Talimatı

"O halde Rabbin için namaz kıl ve kurban kes." (Kevser, 2)

Bu âyet, iki temel prensibi hatırlatır:

  1. Allah'ı anmak (namaz ile)
  2. Nefsimizi Allah yolunda kurban etmek

Hz. Hüseyin'in Kerbela'daki sözü: "Kurban kesilecekse, Allah yolunda kesilsin. Nefs kurban edilecekse, Allah rızası için edilsin."

Bu, hurûfî hesaplar da dahil her türlü ilmi çabanın sonunda nefsi teslim etmeye varması gerektiğini gösterir.

Fatiha'nın Evrensel Mesajı

"İyâke na'budü ve iyyâke neste'în" - "Yalnız Sana kulluk ederiz ve yalnız Senden yardım dileriz." (Fatiha, 5)

Bu âyet, tüm ilmi çabalarımızın nihai hedefini belirler:

  • Sadece Allah'a kulluk
  • Sadece O'ndan yardım dileme

İmam Şâzelî der ki: "Fatiha'yı anlayan, Kur'an'ı anlar; Kur'an'ı anlayan, kâinatı anlar."

🌹 Kapsayıcı Yaklaşım: Cadı Avından Uzak Durmak

Allah'ın Şefaatinin Genişliği

"Allah'ın şefaati herkese yeter" ilkesiyle hareket ettiğimizde:

  • Hurûfîliği ya da benzeri diğer yaklaşımları tamamen dışlamak yerine, onun değerini ve sınırlarını anlayabiliriz
  • Farklı yaklaşımları "cadı avı" şeklinde değil, hakikat arayışının çeşitliliği olarak görebiliriz
  • Allah'ın ilminin kendisine muhalif olanları bile kapsadığını hatırlayabiliriz

Bilimin ve İmanın Buluşması

Modern bilim de Allah'ın ayetlerini okumada bir araçtır:

  • Kuantum mekaniği Allah'ın mutlak hâkimiyetini gösterir
  • Matematik O'nun mükemmel düzeninin işaretidir
  • Astronomi sonsuzluğunun bir yansımasıdır

Hurûfî hesaplar da bu araçlardan biri olabilir, ancak araç olarak kalmalıdır.

🎯 Dengeli Yaklaşım: Ne Ret, Ne İlahlaştırma

Üç Temel İlke

  1. Kapsayıcılık: Her ilmi çabayı Allah'ın rahmetinin bir yansıması olarak görmek
  2. Denge: Hiçbir yöntemi mutlaklaştırmamak
  3. Hedef Odaklılık: Tüm çabaları Allah'a kulluk ve O'ndan yardım dilemeye yöneltmek

Hz. Ali'nin Hikmetli Sözü

"Bizden hidayet, sizden gayret." Bu söz, her türlü gayretin değerli olduğunu, ancak hidayetin Allah'tan geldiğini hatırlatır.

🌺 Sonuç: Hakikat Arayışında Genişlik ve Derinlik

Çağrı: Kapsayıcı Bir Perspektif

  • Hurûfîliği ve benzeri yaklaşımları hakikat arayışının zenginliği olarak görelim
  • Ancak bunları araçtan amaç haline getirmeyelim
  • Kevser ve Fatiha'nın rehberliğinde Allah'ı anmayı ve nefsi teslim etmeyi unutmayalım

Son Söz: Mevlana'nın Hikmetli İfadesi

"Sen bir okyanussun, damla olduğunu sanma. Sen gizli bir hazinesin, fakir olduğunu zannetme."

Allah'ın rahmeti, tüm arayışları kuşatır. Önemli olan, bu arayışları O'na götüren yol yapmaktır.

İmam Rabbânî'nin dediği gibi: "Hakikat, sen O'na yürüdüğünde O'nun sana koşmasıdır."

🌟 Bu yazı, farklı hakikat arayışlarını dışlamadan, onları Allah'a kulluk ve O'ndan yardım dileme çerçevesinde değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Allah'ın rahmeti ve şefaati, tüm samimi arayışları kuşatsın.

⏰ Asr Sûresi'nin İkazı: Zamanı İbadetle Aşmak

"Asra yemin olsun ki, insan gerçekten ziyan içindedir. Ancak iman edip salih amel işleyenler, hakkı ve sabrı tavsiye edenler müstesna." (Asr, 1-3)

Bu âyet, zamanımızı boş işlerle geçirmenin ziyandan başka bir şey olmadığını hatırlatır. Ebced hesapları ve benzeri uğraşlar, belki dünyevi bazı bilgiler verebilir, ancak asıl derdimiz bu dünya mı?

  • Hurûfî hesaplar, geleceği okuma çabasıyla insanı dünyaya hapseder
  • İslam ise ahiret odaklı bir yaşamı emreder
  • İmam Şâfiî'nin dediği gibi: "İlim, amel içindir; amel de ihlas için."

Hz. Ali'nin sözü: "Dünya ahiretin tarlasıdır, ama ahiret için ekmeyen dünyada da ziyan eder."

🌹 Doğru Yol: Kur'an'ın Rehberliği

Fatiha'nın Kozmik Kodu

Fatiha Sûresi, kâinatın özeti ve insanın rehberidir. Bu sûre üzerinde tefekkür etmek, bizi hakiki marifete götürür.

İmam Şâzelî der ki: "Fatiha'yı anlayan, Kur'an'ı anlar; Kur'an'ı anlayan, kâinatı anlar."

Ebcedle uğraşmak yerine, Fatiha'daki "Yalnız Sana kulluk ederiz" (1:5) sözünü hayata geçirmek gerekir.

Rahmet Kapılarını Açan Yol

Büyücülük, sihir, astronomi, kabalist ya da İslami ebced hesapları ile insanlar uğraşabilir - bu bir tercihtir. Ancak rahmet pınarlarına erişmek derdimizse, bu yol bizi ilerletmez, geliştirmez.

Bunun yerine:

  • Fatiha sûresi ile Kur'an'ın kozmik kodu üzerine tefekkür etmek
  • Kevser sûresindeki talimatlara uymak
  • "Allah'ı an ve nefsine ait bir özelliği Allah için ada"
  • Bu hem bu dünyada hem de öbür dünyada rahmet kapılarını açacaktır

🎯 Sonuç: Hakikat Arayışında Doğru Yol Haritası

Üç Temel Adım

Gerçek dönüşüm, şu üç adımla mümkündür:

  1. Tefekkür: Fatiha'nın "Âlemlerin Rabbi"ni (1:2) doğada, insanda ve Kur'an'da aramak
  2. İbadet: Mevlânâ'nın "Namaz-Allahı anma-, miracın kanatlarıdır" dediği gibi, Allah'a yükselişin yolu
  3. Teslimiyet: Hz. İbrahim'in kurbanı gibi, nefsi Allah'a adayarak "ben"den sıyrılmak
Son Değerlendirme

Hurûfîlik ve benzeri akımlar, hakikatin bir zerresini görmüş olabilir. Ancak:

  • Bu bilgilerle kendimizi dönüştürebilir miyiz?
  • Bu bilgi, Allah ile vuslat iradesini verir mi?
  • Ne kadar hazırız bu yolculuğa?

Hz. Mevlana'nın dediği gibi: "Sen bir okyanussun, damla olduğunu sanma. Sen gizli bir hazinesin, fakir olduğunu zannetme."

Asıl hazine, Allah'ın rahmet pınarlarına erişmektir. Bu da ancak samimi tevbe, ihlas ve sürekli terakki ile mümkündür.

✨ Çağrı ve Sonuç

İmam Rabbânî'nin dediği gibi: "Hakikat, sen O'na yürüdüğünde O'nun sana koşmasıdır."

Harflerin sırlarını değil, Kur'an'ın sonsuz rahmetini keşfetmeye odaklanalım. Zira "Bizden hidayet, sizden gayret" - Hz. Ali

Doğru yol şudur:

  • Kur'an'ın kozmik kodları üzerinde tefekkür
  • Sürekli terakki halinde olmak
  • Nefsi Allah için kurban etmek
  • Samimi ibadet ve teslimiyet

🌺 Bu yazı, İbn Arabî'nin Fütûhât-ı Mekkiyye'sindeki tevhid anlayışı, Mevlânâ'nın Mesnevî'si ve Gazzâlî'nin Kimyâ-yı Saâdet'inden ilhamla, hakikat arayışında doğru yolu bulmaya çalışan kardeşlerimiz için bir rehber olmayı amaçlamaktadır. Allah hepimizi doğru yola iletsin.

Giriş to leave a comment
İslam Düşüncesinde İdeal Devlet
Peygamber ve Dört Halife Dönemi pratik uygulamalarından Düşünür Farabi ve İbn Rüşd'den Günümüze